Mr.Phieudu236 Administrator
Bài viết : 1101 Điểm : 2664 Voted : 164 Gia nhập : 22/02/2011 Age : 34 Đến từ : C:\WINDOWS\System32 Thành tích :
| Tiêu đề: LuẬn vĂn thẠc sỸ: Vai trò cỦa ngƯỜi dân trong viỆc tham gia xây dỰng mô hình nông thôn mỚi tẠi mỘt sỐ ĐiỂm vùng ĐỒng bẰng sông hỒng Tue Jun 21, 2011 11:04 am | |
| Luận văn dài 133 trang: 1. MỞ ĐẦU 1.1. Tính cấp thiết của đề tài Định hướng phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2010 của Đảng ta, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X đã xác định: “Hiện nay và nhiều năm tới, vấn đề nông nghiệp, nông dân và nông thôn có tầm chiến lược đặc biệt quan trọng”, là vấn đề chiến lược trong quá trình phát triển kinh tế- xã hội, góp phần quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, là cơ sở ổn định chính trị và an ninh quốc phòng; là yếu tố quan trọng đảm bảo sự phát triển bền vững của Đất nước trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá theo định hướng xã hội chủ nghĩa; nhưng trước hết phải xuất phát từ lợi ích của nông dân, phát huy vai trò của giai cấp nông dân, cùng với giai cấp công nhân và giai cấp trí thức trở thành chỗ dựa chính trị vững chắc của Đảng và Nhà nước; tạo điều kiện thuận lợi giúp nông dân nâng cao trình độ mọi mặt, có đời sống vật chất và tinh thần ngày càng cao. Phát triển nông nghiệp, nông thôn hướng tới chủ động giải quyết thiết thực các vấn đề về đời sống và đáp ứng nhu cầu của nông dân trong đó chú trọng tạo điều kiện cho các vùng khó khăn, hộ nghèo vươn lên có cuộc sống tốt hơn, phù hợp với yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế. Trong những năm qua, nhiều chương trình đã được thực hiện, như Chương trình giống, Chương trình khoa học công nghệ, Chương trình khuyến nông, khuyến công… Bên cạnh đó, chúng ta cũng thực hiện một số chương trình, dự án mang tính phát triển nông thôn, như Dự án ngành cơ sở hạ tầng nông thôn, Chương trình mục tiêu quốc gia về nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, Chương trình 135 hay Chương trình mục tiêu quốc gia xoá đói giảm nghèo và Việc làm. Tuy nhiên, những chương trình hay dự án này hoặc chỉ mới giải quyết một số khía cạnh riêng rẽ (như về cơ sở hạ tầng, môi trường) hoặc nhằm mục tiêu xoá đói giảm nghèo cho những vùng đặc biệt khó khăn, vùng nghèo. Trong giai đoạn vừa qua, Chính phủ Việt Nam đang thực hiện chủ trương tăng cường việc phân cấp và trao quyền cho các địa phương. Bước đầu đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện ở cơ sở (nhất là ở cấp xã và cộng đồng thôn, bản) hiện còn chậm do bị ràng buộc bởi các cơ chế, chính sách và năng lực của đội ngũ cán bộ cơ sở còn hạn chế trong việc phát triển nông thôn văn minh, hiện đại. Để nông nghiệp, nông thôn bền vững và phát triển, cần phải chú trọng đến việc nâng cao năng lực cho cộng đồng người dân ở nông thôn, đặc biệt phải nâng cao vai trò cho người dân. Thể hiện sự quan tâm đến phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân, đặc biệt là nâng cao năng lực cho cộng đồng người dân, Đảng và Chính phủ đã ra những chỉ thị, nghị định và Quyết định như: Chỉ thị 30 CT/TW ngày 12 tháng 8 năm 1998 của Trung ương Đảng về thực hiện dân chủ cấp cơ sở, Nghị định số 29/1998/NĐ-CP ngày 11 tháng 5 năm 1998 và Nghị định số 79/2003/NĐ-CP ngày 07 tháng 7 năm 2003 của Chính phủ là cách tiếp cận, đánh giá đúng tình hình ở cơ sở, thể chế hoá, pháp quy hoá những nội dung, nguyên tắc, phương châm cho sinh hoạt dân chủ ở nông thôn, Quyết định số 81/2005/QĐ - TTg ngày 18/4/2005 của Thủ tướng Chính phủ về danh sách hỗ trợ dạy nghề ngắn hạn cho lao động nông thôn, Quyết định số 34/2006/QĐ - TTg ngày 08/2/2006 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn người dân tộc thiểu số giai đoạn 2006 - 2010. Trong thời gian qua các tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng đã tiếp nhận và thu hút nhiều nguồn lực từ các chương trình, dự án để phát triển nông thôn, góp phần cải thiện, nâng cao đời sống cho cộng đồng người dân sống ở nông thôn, nâng cao vai trò cho người dân, nhằm xây dựng và phát triển nông thôn vùng đồng bằng sông Hồng bền vững. Tuy nhiên, trên thực tế nhiều nơi chưa phát huy được vai trò của người dân trong thực hiện các dự án phát triển nông thôn. Có rất nhiều lý do và lực cản như trình độ hiểu biết của người dân, năng lực quản lý, cơ chế, phương pháp triển khai thực hiện và điều kiện cơ sở hạ tầng thấp kém,… Hiện nay một số mô hình phát triển nông thôn mới đang thực hiện ở một số tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng đã vận dụng một cách có chọn lọc các phương pháp, kế thừa bài học kinh nghiệm của một số nước trên thế giới nhằm huy động sự tham gia của người dân. Vấn đề nâng cao vai trò của người dân thực hiện chủ yếu thông qua một số mô hình phát triển nông thôn mới vẫn chưa được cụ thể hoá một cách chi tiết, chưa mô phỏng nó thành phương pháp để thực hiện có tính đồng bộ, thống nhất, phù hợp với tình hình thực tế. Xuất phát từ những yêu cầu về phát triển nông thôn mới và tình hình trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Vai trò của người dân trong việc tham gia xây dựng mô hình nông thôn mới tại một số điểm vùng đồng bằng sông Hồng”. 1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 1.2.1. Mục tiêu chung Đánh giá thực trạng vai trò của người dân trong xây dựng nông thôn mới, xác định các yếu tố ảnh hưởng, từ đó đề xuất một số giải pháp chủ yếu để nâng cao vai trò người dân trong việc tham gia xây dựng mô hình phát triển nông thôn mới. 1.2.2. Mục tiêu cụ thể - Góp phần hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn về vai trò của người dân trong việc tham gia xây dựng nông thôn mới. - Đánh giá thực trạng vai trò của người dân trong việc xây dựng mô hình nông thôn mới tại một số điểm vùng đồng bằng sông Hồng. - Đề xuất các giải pháp để nâng cao vai trò của người dân trong việc xây dựng mô hình nông thôn mới ở một số điểm vùng đồng bằng sông Hồng. 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 1.3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng khảo sát của đề tài: Một số mô hình nông thôn mới, cùng với sự tham gia của người dân đến xây dựng mô hình nông thôn mới. 1.3.2. Phạm vi nghiên cứu - Nội dung nghiên cứu: đề tài tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về vai trò của người dân trong các hoạt động xây dựng mô hình nông thôn mới. - Thời gian nghiên cứu: nghiên cứu thực trạng vai trò của người dân trong các mô hình phát triển nông thôn mới tại một số điểm vùng đồng bằng sông Hồng từ khi có mô hình nông thôn mới, đề xuất giải pháp cho đến 2015. - Địa điểm nghiên cứu: phạm vi nghiên cứu của đề tài là một số tỉnh đồng bằng sông Hồng có mô hình nông thôn mới (Nam Định, Hưng Yên và Vĩnh Phúc). Để tiện cho theo dõi các cuộc nghiên cứu, chúng tôi trình bày ở đây danh mục các đơn vị được khảo sát. Bảng 1.1: Danh mục các đơn vị khảo sát Tỉnh Huyện Xã Thôn Hưng Yên Kim Động Đồng Thanh Thanh Sầm Nam Định Hải Hậu Hải Đường Hoành Đồn Vĩnh Phúc Lập Thạch Đôn Nhân Hạ 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VAI TRÒ CỦA NGƯỜI DÂN TRONG PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN 2.1. Cơ sở lý luận 2.1.1. Phát triển nông thôn và vai trò của người dân trong việc tham gia xây dựng mô hình nông thôn mới 2.1.1.1. Các quan điểm về phát triển nông thôn Để tìm hiểu các quan điểm về phát triển nông thôn, chúng ta hãy tìm hiểu về khái niệm nông thôn: - Nông thôn: Là khái niệm dùng để chỉ một địa bàn mà ở đó sản xuất nông nghiệp chiếm tỷ trọng lớn. [20] Khác với phát triển và phát triển kinh tế, phát triển nông thôn là chỉ sự phát triển ở khu vực nông thôn; có thể hiểu rằng phát triển nông thôn chỉ sự phát triển kinh tế - xã hội trên phạm vi hẹp hơn phát triển và phát triển kinh tế. Sau đây là một số quan điểm về phát triển nông thôn. - Phát triển nông thôn là những thay đổi cần thiết ở vùng nông thôn. Tuy nhiên, những gì coi là cần thì lại khác nhau ở từng nước, từng vùng, từng địa phương; theo quan điểm thông thường, bản chất của phát triển là tăng trưởng và hiện đại hoá mang lại cho người nghèo chút lợi nho nhỏ. [28] - Phát triển nông thôn bền vững là sự phát triển kinh tế - xã hội nông thôn với tốc độ cao, là quá trình làm tăng mức sống của người dân nông thôn. Phát triển nông thôn phù hợp với nhu cầu của con người, đảm bảo sự tồn tại bền vững và sự tiến bộ lâu dài trong nông thôn. Sự phát triển đó dựa trên việc sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên mà vẫn bảo đảm giữ gìn môi trường sinh thái nông thôn. Phát triển nông thôn đáp ứng nhu cầu xã hội hiện nay nhưng không làm cạn kiệt tài nguyên, không để lại hậu quả cho thế hệ tương lai. [13] - Phát triển nông thôn là một chiến lược đời sống kinh tế và xã hội của một nhóm người riêng biệt, người nghèo ở nông thôn. Nó đòi hỏi phải mở rộng các lợi ích của sự phát triển đến với những người nghèo nhất trong những người nghèo nhất trong những người đang tìm kế sinh nhai ở các vùng nông thôn. Nhóm này gồm những tiểu nông, tá điền và những người không có đất. Từ các quan điểm trên theo chúng tôi: Phát triển nông thôn là một quá trình nhằm cải thiện và nâng cao đời sống của người dân nông thôn một cách bền vững về kinh tế xã hội, văn hoá và môi trường, quá trình này, trước hết là do nỗ lực từ chính người dân nông thôn và có sự hỗ trợ tích cực của Chính phủ và các tổ chức khác. 2.1.1.2. Nội dung và vai trò của người dân trong việc tham gia xây dựng mô hình nông thôn mới Sự tham gia của người dân vào việc xây dựng nông thôn mới được coi như nhân tố quan trọng, quyết định sự thành bại của việc áp dụng phương pháp tiếp cận phát triển dựa vào nội lực và do cộng đồng làm chủ trong thí điểm mô hình. Khi tham gia vào quá trình phát triển thôn mới với sự hỗ trợ của Nhà nước, người dân tại các cộng đồng dân cư nông thôn sẽ từng bước được tăng cường kỹ năng, năng lực về quản lý nhằm tận dụng triệt để các nguồn lực tại chỗ và bên ngoài. Khi xem xét quá trình tham gia của người dân trong các hoạt động trong phát triển nông thôn, vai trò của người dân ở đây được thể hiện: Dân biết, dân bàn, dân đóng góp, dân làm, dân kiểm tra, dân quản lý và dân hưởng lợi. Như vậy, vai trò của người dân vẫn theo một trật tự nhất định, các trật tự ở đây hoàn toàn phù hợp với quan điểm của Đảng ta “lấy dân làm gốc”. Các nội dung trong nâng cao vai trò của người dân trong việc tham gia xây dựng mô hình nông thôn mới được hiểu: - Dân biết: là quyền lợi, nghĩa vụ và sự hiểu biết của người nông dân về những kiến thức bản địa có thể đóng góp vào quá trình quy hoạch nông thôn, quá trình khảo sát thiết kế các công trình xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn. Mặt khác, người dân có điều kiện tham gia hiệu quả hơn vào các giai đoạn sau của quá trình xây dựng công trình; Người dân nắm được thông tin đầy đủ về công trình mà họ tham gia như: mục đích xây dựng công trình, quy mô công trình, các yêu cầu đóng góp từ công đồng, trách nhiệm và quyền lợi của cộng đồng người dân được hưởng lợi. - Dân bàn: bao gồm sự tham gia ý kiến của người dân liên quan đến kế hoạch phát triển sản xuất, liên quan đến các giải pháp, mọi hoạt động của nông dân trên địa bàn như: bàn luận mở ra một hướng sản xuất mới, đầu tư xây dựng công trình phúc lợi công cộng, các giải pháp thiết kế, phương thức khai thác công trình, tổ chức quản lý công trình, các mức đóng góp và các định mức chi tiêu từ các nguồn thu, phương thức quản lý tài chính, … trong nội bộ cộng đồng dân cư hưởng lợi. - Dân đóng góp: là một yếu tố không chỉ ở phạm trù vật chất, tiền bạc mà còn ở cả phạm trù nhận thức về quyền sở hữu và tính trách nhiệm, tăng tính tự giác của từng người dân trong cộng đồng. Hình thức đóng góp có thể bằng tiền, sức lao động, vật tư tại chỗ hoặc đóng góp bằng trí tuệ. - Dân làm: chính là sự tham gia lao động trực tiếp từ người dân vào các hoạt động phát triển nông thôn như: đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, các hoạt động của các nhóm khuyến nông, khuyến lâm, nhóm tín dụng tiết kiệm và những công việc liên quan đến tổ chức tiếp nhận, quản lý và sử dụng công trình. Người dân trực tiếp tham gia vào quá trình cụ thể trong việc lập kế hoạch có sự tham gia cho từng hoạt động thi công, quản lý và duy tu bảo dưỡng, từ những việc tham gia đó đã tạo cơ hội cho người dân có việc làm, tăng thu nhập cho người dân.
Để DOWNLOAD vui lòng đọc hướng dẫn tại: https://lop12n.forum-viet.com/t842-topic#1947 |
|