LuẬn vĂn thẠc sỸ kinh tẾ: TẠo bƯỚc ĐỘt phá trong phát triỂn công nghiỆp cỦa hà tĨnh
Tác giả
Thông điệp
H4ck_k3r_white Moderator
Bài viết : 103 Điểm : 313 Voted : 4 Gia nhập : 26/06/2011
Tiêu đề: LuẬn vĂn thẠc sỸ kinh tẾ: TẠo bƯỚc ĐỘt phá trong phát triỂn công nghiỆp cỦa hà tĨnh Sat Jul 02, 2011 4:47 am
Luận văn dài 104 trang được kết cấu với 3 chương, 6 tiết. MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài Công nghiệp là ngành kinh tế có vai trò quan trọng trong cơ cấu công nghiệp - nông nghiệp - dịch vụ của nền kinh tế quốc dân. Công nghiệp thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển, đẩy nhanh quá trình xã hội hóa sản xuất, mở rộng thị trường, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế và quá trình đô thị hóa... Từ khi nước ta chuyển sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nhất là kể từ thập kỷ 90 (thế kỷ XX) đến nay, công nghiệp Việt Nam đã có bước phát triển toàn diện trên tất cả các mặt. Tuy vậy, để đạt mục tiêu Việt Nam cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020, thì bản thân ngành công nghiệp phải nỗ lực nhiều hơn và đóng góp nhiều hơn nữa. Trong khi đó, ngành công nghiệp còn gặp nhiều hạn chế so với các nước trong khu vực. Vì vậy cần phải có những giải pháp đồng bộ trong chính sách phát triển công nghiệp của cả nước và từng địa phương. Thực hiện đường lối phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN, từ ngày tái lập tỉnh (1991) đến nay, công nghiệp ở Hà Tĩnh đã dần dần đóng góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Việc thu hút các dự án mới trong ngành công nghiệp được triển khai có hiệu quả... Sản xuất tiểu thủ công nghiệp và một số làng nghề truyền thống được phục hồi. Cơ sở hạ tầng công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp được cải thiện một bước đáng kể. Một số khu công nghiệp, cụm công nghiệp, làng nghề tập trung được quy hoạch và xây dựng [17, tr.47]. Tỉnh đã hình thành được một số cơ sở công nghiệp tạo tiền đề cho bước phát triển tiếp theo. Nhưng muốn đạt được mục tiêu như Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI đề ra thì cần phải "tập trung mọi nguồn lực tạo bước phát triển đột phá về công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp" [17, tr.76]. Trong khi đó, nhiều khó khăn đang đặt ra cho ngành công nghiệp của tỉnh, đó là: Thứ nhất, công nghiệp chưa tạo được tính đột phá để phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; chưa phát huy tối đa mọi nguồn lực trong các thành phần kinh tế để phát triển công nghiệp. Thứ hai, tỷ trọng công nghiệp trong cơ cấu kinh tế của tỉnh còn thấp; các cơ sở công nghiệp còn phân tán, quy mô nhỏ, công nghệ lạc hậu, chất lượng và sức cạnh tranh của sản phẩm chưa cao. Thứ ba, đội ngũ cán bộ quản lý, cán bộ khoa học - kỹ thuật, trình độ người lao động nhìn chung chưa đáp ứng được yêu cầu cho sự phát triển ngành công nghiệp. Thứ tư, công tác quy hoạch phát triển công nghiệp chưa gắn bó chặt chẽ với phát triển nông nghiệp và dịch vụ. Vấn đề cấp thiết hiện nay là cần phải tạo bước phát triển đột phá về công nghiệp, đưa Hà Tĩnh từ một tỉnh nông nghiệp trở thành một tỉnh có công nghiệp và dịch vụ phát triển, tạo nền tảng để đến năm 2015, Hà Tĩnh trở thành một trung tâm công nghiệp của miền Trung. Vì vậy, "Tạo bước đột phá trong phát triển công nghiệp của Hà Tĩnh" được lựa chọn làm luận văn cao học là nhằm đáp ứng những yêu cầu đó. 2. Tình hình nghiên cứu Đến nay đã có nhiều công trình nghiên cứu về phát triển công nghiệp trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Tiêu biểu trong số đó là: Hoàn thiện chiến lược phát triển công nghiệp Việt Nam (năm 2005), do GS.TS Kenichi Ohno và GS.TS Nguyễn Văn Thường (chủ biên). Trong công trình này các tác giả đã gợi ý thiết kế một chiến lược phát triển công nghiệp toàn diện và hiện thực ở Việt Nam; so sánh chiến lược phát triển công nghiệp của Việt Nam với các nước trong khu vực; nêu lên những kinh nghiệm của các nước ASEAN trong phát triển các ngành công nghiệp điện, điện tử, sản xuất ô tô, xe máy và một số ngành công nghiệp phụ trợ. Trên cơ sở đó, công trình rút ra những bài học kinh nghiệm bổ ích cho ngành công nghiệp Việt Nam. Lựa chọn và thực hiện chính sách phát triển kinh tế ở Việt Nam (năm 1998) của Viện Chiến lược và phát triển - Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Công trình này đã giành một phần để phân tích, đánh giá, lựa chọn và đề ra chính sách phát triển các ngành công nghiệp xuất khẩu như công nghiệp điện, điện tử, chế tạo, dệt may; công nghiệp sửa chữa tàu; những ngành công nghiệp nhiều vốn và những ngành công nghiệp non trẻ như công nghiệp ô tô và phụ tùng, thép, lọc hóa dầu, phân bón, xi măng... của Việt Nam. Những thành tựu, hạn chế và thách thức của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nước ta trong điều kiện toàn cầu hóa của GS.TS Vũ Đình Cự (Tạp chí Lý luận chính trị, 12/2005). Trong công trình này, tác giả đã nêu lên những đặc điểm của công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện toàn cầu hóa; chỉ ra những thành tựu và hạn chế của công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta sau 20 năm đổi mới, trong đó có phân tích những thành tựu và hạn chế của ngành công nghiệp. Trên cơ sở đó, tác giả đề xuất một số giải pháp khắc phục trong thời gian tới. Công nghiệp Việt Nam 20 năm đổi mới: thành tựu và vấn đề đặt ra của Nguyễn Sinh (Tạp chí Lý luận chính trị, số 12/2005). Trong công trình này tác giả phân tích khá chi tiết những thành tựu đạt được của công nghiệp trong gần 20 năm đổi mới và chỉ rõ 6 vấn đề đặt ra cần giải quyết trong thời gian tới cho ngành công nghiệp Việt Nam. Khả năng cạnh tranh của một số hàng công nghiệp Việt Nam: thực trạng và những vấn đề rút ra của PGS.TS Nguyễn Huy Oánh (Tạp chí Lý luận chính trị, số 2, 2002). Trong công trình này, tác giả đã đánh giá thực trạng sức cạnh tranh của một số ngành công nghiệp chủ yếu của Việt Nam. Theo tác giả thì các ngành công nghiệp của Việt Nam như xi măng, thép, hóa chất, cơ khí, đường, dệt có sức cạnh tranh yếu. Riêng da giày và ngành may có sức cạnh tranh trung bình. Từ kết quả nghiên cứu đó, tác giả đề xuất nhiều vấn đề cần giải quyết nhằm nâng cao sức cạnh tranh của ngành công nghiệp Việt Nam, đó là: Đầu tư cho khoa học - công nghệ; nâng cao trình độ tổ chức quản lý sản xuất; đổi mới nhận thức về phát huy mọi thành phần kinh tế để phát triển công nghiệp; đào tạo, sử dụng đúng đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật; hạn chế chính sách bảo hộ của nhà nước; xử lý tốt tỷ giá đồng tiền Việt Nam với các ngoại tệ mạnh và thực hiện tốt vai trò quản lý của nhà nước đối với ngành công nghiệp. Công nghiệp Việt Nam những năm đổi mới của Nguyễn Hoàng Minh (Tạp chí Con số và sự kiện, số 9, 2004). Trong công trình này, trước hết tác giả đã phác thảo đôi nét về công nghiệp nước ta trong cơ chế cũ. Tiếp theo công trình đi sâu phân tích những thành tựu của công nghiệp Việt Nam những năm đổi mới trong từng thời kỳ kế hoạch từ 1990 đến 2005. Cuối cùng là những nhận xét của tác giả về nguyên nhân đạt được những thành tựu đó. Phát triển công nghiệp Việt Nam: thực trạng và thách thức của Quốc Trung và Linh Chi (Tạp chí Nghiên cứu kinh tế, số 294, tháng 11/2002). Công trình phân tích thực trạng sản xuất công nghiệp Việt Nam từ 1996 đến 2002 dưới những khía cạnh như: Tốc độ tăng trưởng; tỷ trọng công nghiệp trong GDP, chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong công nghiệp; trình độ công nghệ, trang thiết bị và lao động công nghiệp. Các tác giả công trình này đã nêu lên một số chính sách tác động đến phát triển công nghiệp trong thời gian qua. Cuối cùng là những tồn tại và thách thức mà ngành công nghiệp Việt Nam phải khắc phục, đó là: hiệu quả sản xuất công nghiệp giảm, trình độ công nghệ, trang thiết bị lạc hậu, chất lượng và năng suất lao động công nghiệp thấp, chi phí dịch vụ hạ tầng cao, hợp tác sản xuất kinh doanh kém hiệu quả và những hạn chế trong cơ chế chính sách hiện hành. Sự phát triển của ngành công nghiệp Việt Nam trong những năm đầu thế kỷ của TS. Đỗ Đăng Hiếu (Tạp chí Quản lý nhà nước, số 1/2002). Tác giả Đỗ Đăng Hiếu đã đánh giá một số nét tổng quát về tình hình phát triển của ngành công nghiệp Việt Nam trong năm 2001 - 2002. Từ đó tác giả nêu phương hướng và các giải pháp phát triển ngành công nghiệp trong thời gian tới. Giải pháp phát triển công nghiệp chế biến nông sản ở nước ta hiện nay của Nguyễn Quốc Hùng (Tạp chí Ngân hàng, số 9/2002). Công trình này đánh giá thực trạng công nghiệp chế biến nông sản ở nước ta trong giai đoạn hiện nay. Ngoài những thành tựu chủ yếu, thì công nghiệp chế biến nông sản của nước ta còn nhiều hạn chế. Trên cơ sở phân tích nguyên nhân làm cho công nghiệp chế biến nông sản chưa phát huy hết tiềm năng của nó, tác giả nêu lên 10 giải pháp để công nghiệp chế biến nông sản ở Việt Nam có những bước phát triển ổn định và khắc phục những hạn chế trong thời gian qua. Nhìn chung, các công trình nghiên cứu phát triển công nghiệp dưới những góc độ và phạm vi khác nhau. Có thể khái quát các hướng đã nghiên cứu như sau: Một là, phân tích cơ sở lý luận và thực tiễn, đánh giá thực trạng, xu hướng vận động, phát triển của công nghiệp Việt Nam và đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện chính sách phát triển công nghiệp của cả nước; phân tích mối quan hệ giữa phát triển công nghiệp với phát triển nông nghiệp, dịch vụ. Hai là, một số công trình đi sâu nghiên cứu những ngành công nghiệp cụ thể, trong từng thành phần kinh tế cụ thể và ở những địa phương, những vùng cụ thể trong cả nước. Ba là, các công trình khác đề cập đến vai trò quản lý của nhà nước đối với phát triển công nghiệp địa phương và cả nước. Bốn là, nhiều công trình khác nghiên cứu tạo đột phá trong phát triển công nghiệp của một số nước và các địa phương, từ đó rút ra những bài học cho Việt Nam. Ngoài ra, ở Hà Tĩnh cũng có một số công trình đề cập đến phát triển công nghiệp của địa phương, nhưng chỉ dừng lại ở mức tổng hợp, đánh giá khái quát chung của các cơ quan quản lý nhà nước. Đáng chú ý là công trình Đẩy mạnh công cuộc đổi mới, đưa Hà Tĩnh sớm trở thành một tỉnh có công nghiệp, dịch vụ phát triển của TS. Trần Đình Đàn (Tạp chí Cộng sản, số 23/2005). Trong công trình này, tác giả đánh giá những thành tựu đạt được và những hạn chế còn tồn tại về kinh tế - xã hội của Hà Tĩnh trong thời kỳ 2001 - 2005 và nêu lên một số giải pháp phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2005 - 2010. Cũng trong công trình này, tác giả đã có những phân tích quan trọng trong việc dự báo xu hướng hình thành và phát triển công nghiệp ở Hà Tĩnh; gợi ý một số giải pháp để phát triển công nghiệp ở Hà Tĩnh trong thời gian tới. Tuy nhiên, công trình mới nêu lên những vấn đề chung, khái quát, mang tính định hướng. Như vậy, đã có những công trình nghiên cứu về phát triển công nghiệp của cả nước nói chung và ở Hà Tĩnh nói riêng. Nhưng chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu tạo bước đột phá trong phát triển công nghiệp của Hà Tĩnh một cách có hệ thống dưới góc độ kinh tế chính trị. Do đó, đề tài luận văn không trùng với những công trình khoa học đã được công bố. 3. Mục đích, nhiệm vụ, phạm vi nghiên cứu của luận văn 3.1. Mục đích Luận văn lý giải cơ sở khoa học về kinh tế, xã hội để tạo bước đột phá trong phát triển công nghiệp của Hà Tĩnh trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa 3.2. Nhiệm vụ Để đạt được mục đích trên luận văn thực hiện các nhiệm vụ cơ bản sau đây: Thứ nhất: Phân tích cơ sở lý luận về sự cần thiết phải tạo bước đột phá trong phát triển công nghiệp của Hà Tĩnh Thứ hai: Đánh giá thực trạng công nghiệp ở Hà Tĩnh trong những năm qua và những mâu thuẫn đặt ra cần giải quyết. Thứ ba: Trên cơ sở đó, nêu phương hướng và một số giải pháp cơ bản để tạo bước đột phá trong phát triển công nghiệp của Hà Tĩnh thời gian tới 3.3. Phạm vi nghiên cứu Đề tài giới hạn phạm vi nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn để tạo bước đột phá trong phát triển công nghiệp của Hà Tĩnh từ nay đến năm 2015. 4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu Luận văn dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các quan điểm của Đảng và chính sách của Nhà nước về phát triển công nghiệp. Trong đó coi trọng các phương pháp so sánh, phương pháp phân tích, tổng hợp, phương pháp logic - lịch sử, phương pháp thống kê, phương pháp chuyên gia... 5. Đóng góp mới về khoa học của luận văn - Chỉ ra những vấn đề bức xúc để tạo bước đột phá trong phát triển công nghiệp của Hà Tĩnh hiện nay. - Trên cơ sở đánh giá những thành tựu và hạn chế của công nghiệp Hà Tĩnh, luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm tạo bước phát triển đột phá về công nghiệp ở Hà Tĩnh trong thời gian tới 6. Ý nghĩa của luận văn Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu, giảng dạy, học tập phần địa phương ở Trường Chính trị; làm cơ sở để giúp các nhà quản lý tham khảo trong việc hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội ở Hà Tĩnh.