Luận văn dài 120 trang gồm 3 chương, 7 tiết.
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Dân chủ không chỉ là bản chất của chế độ xã hội chủ nghĩa mà còn là
động lực, là mục tiêu của sự nghiệp cách mạng mà Đảng và nhân dân ta
xây dựng.
Từ lâu, Đảng ta luôn coi trọng phát huy quyền làm chủ của nhân dân, dựa
vào dân, nên đã đưa cách mạng nước ta vượt qua mọi gian nan thử thách,
đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Trong công cuộc đổi mới toàn
diện đất nước theo định hướng XHCN, dân chủ hóa đời sống xã hội đã được
Đảng Cộng sản Việt Nam xác định là một trong những nội dung cốt lõi,
trọng tâm. Đặc biệt là dân chủ hóa đời sống xã hội từ cơ sở.
Chính vì vậy mà ngày 18/2/1998, Bộ Chính trị đã ra chỉ thị 30 CT/TW về
xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở. Tiếp đó, ngày 15/5/1998,
để cụ thể hóa Chỉ thị này, Thủ tướng Chính phủ ra Nghị định 29 NĐ/CP về
ban hành "Quy chế thực hiện dân chủ ở xã" nhằm phát huy sức sáng tạo
của nhân dân trong phát triển kinh tế, ổn định chính trị, xã hội, tăng
cường đoàn kết toàn dân, cải thiện dân sinh, nâng cao dân trí, xây dựng
Đảng, chính quyền, đoàn thể vững mạnh, góp phần thực hiện mục tiêu "dân
giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh". Qua 3 năm triển
khai thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở; mặc dầu thời gian còn ngắn,
song thực tế đã cho thấy những kết quả bước đầu là rất quan trọng. Tuy
vậy, vẫn còn bộc lộ những thiếu sót, yếu kém như: quyền làm chủ của
nhân dân còn bị vi phạm ở nhiều nơi, trên nhiều lĩnh vực. Tệ quan liêu,
cửa quyền, mệnh lệnh, tham nhũng, sách nhiễu, gây phiền hà cho dân vẫn
còn khá phổ biến và nghiêm trọng mà chưa đẩy lùi, chưa ngăn chặn được.
Phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra" chậm đi vào cuộc
sống.
Do vậy báo cáo chính trị của Ban chấp hành Trung ương khóa VIII tại đại
hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng tiếp tục nêu rõ: "Thực hiện
tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, tạo điều kiện để nhân dân tham gia quản lý
xã hội, thảo luận và quyết định những vấn đề quan trọng. Khắc phục mọi
biểu hiện dân chủ hình thức; xây dựng luật trưng cầu ý dân" [12, 134].
Để không ngừng tăng cường hiệu quả của việc thực hiện quy chế dân chủ ở
cơ sở và góp phần xem xét, đánh giá vấn đề một cách khách quan, khoa
học, việc đi sâu nghiên cứu, tổng kết, đánh giá quá trình thực hiện
trên phạm vi toàn quốc hay từng địa phương cụ thể đều có ý nghĩa lý
luận và thực tiễn to lớn.
Với tầm quan trọng trên, chúng tôi chọn vấn đề: "Thực hiện quy chế dân
chủ ở cơ sở trên địa bàn Thành phố Vinh - Những vấn đề đặt ra và giải
pháp" làm đề tài luận văn thạc sĩ Triết học, chuyên ngành chủ nghĩa
cộng sản khoa học, hy vọng có thể góp phần nhỏ bé, thiết thực vào một
vấn đề hết sức bức xúc hiện nay.
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài
Đây là vấn đề mới được triển khai thực hiện ở nước ta, nhưng đã có một số công trình, bài viết liên quan.
Các bài phát biểu của các vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã nhấn mạnh ý
nghĩa, tầm quan trọng của việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở như:
Lê Khả Phiếu (1998), "Phát huy quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng và
thực hiện thiết chế dân chủ ở cơ sở", Tạp chí Cộng sản, (3), tr. 3-7.
Đỗ Mười (1998), "Phát huy quyền làm chủ của nhân dân ở cơ sở", Tạp chí
Cộng sản (20), tr. 3 - 8.
Các bài viết của các tác giả phân tích, lý giải về yêu cầu, cách thức
tổ chức, con đường, biện pháp... để thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ
sở, như "Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở" của Trần Quang Nhiếp, Tạp
chí Cộng sản, 1998, số 13, tr. 19-24; "Một số vấn đề về quy chế thực
hiện dân chủ ở xã" của Vũ Anh Tuấn, Tạp chí Quản lý nhà nước, số 9,
1998, tr. 54-56; "Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện thiết chế dân chủ ở
nước ta" của Nguyễn Đình Tấn, Tạp chí Nghiên cứu lý luận, số 10, 1998
tr. 37-39; "Cải cách thủ tục hành chính ở cấp xã nhằm đảm bảo dân chủ ở
cơ sở" của Bùi Đức Kháng, Tạp chí Thanh tra, số 3, 1998, tr. 32-33.
Các bài viết của các tác giả nhằm sơ kết, đánh giá bước đầu như: "Thực
hiện dân chủ ở xã - Mấy vấn đề đặt ra" của Trần Quang Nhiếp Tạp chí
Cộng sản, số 10, 1999, tr. 40-44; "Nhìn lại việc thực hiện thí điểm quy
chế dân chủ ở cơ sở" của Đỗ Quang Tuấn (2000), Tạp chí Dân vận, số
(1+2), tr. 10-11, 13; "Một số vấn đề đặt ra sau hai năm thực hiện quy
chế dân chủ ở cơ sở" của Nguyễn Tiến Dũng, Tạp chí Công tác tư tưởng
văn hóa, số 6, 2000, tr. 15-18; "Kết quả thực hiện quy chế dân chủ ở cơ
sở, vấn đề đặt ra và một số giải pháp" của Dương Xuân Ngọc, Lưu Văn
Lan, Thông tin Lý luận, số 9, 2000, tr. 26-30; "Thực hiện quy chế dân
chủ ở cơ sở trên địa bàn nông thôn - kết quả bước đầu và những vấn đề
cần giải quyết" của Nguyễn Quốc Phẩm, Tạp chí Lịch sử Đảng, số 10,
2000, tr. 32-37.
Một số bài viết góp phần làm rõ cơ sở lý luận cho việc thực hiện và
đánh giá quá trình thực hiện quy chế dân chủ cơ sở. Như: "Củng cố các
hình thức dân chủ vì sự vững mạnh của Nhà nước ta" của Đào Trí Úc, Tạp
chí Nhà nước và Pháp luật, số 1, 1998, tr. 3-4; "Dân chủ- một vấn đề
thuộc bản chất của Nhà nước ta" của Đặng Xuân Kỳ, Tạp chí Quản lý nhà
nước, số 7, 1998, tr. 6-9; "Cơ sở lý luận - Thực tiễn của phương châm
dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra" và "Mấy vấn đề xây dựng quy
chế dân chủ ở cơ sở" của Đỗ Quang Tuấn, Tạp chí Cộng sản, số 8, 1998,
tr. 8-12; "Những chỉ dẫn của Lênin về đấu tranh chống quan liệu và thực
hành dân chủ" của Hoàng Chí Bảo, Tạp chí Thông tin Lý luận, số 4,
1999), tr. 27-30...
Các công trình đã được đăng thành sách, phân tích một cách sâu sắc,
phong phú cả nội dung lý luận và thực tiễn qua khảo sát ở các vùng, các
địa phương như: "Quy chế thực hiện dân chủ ở cấp xã - Một số vấn đề lý
luận và thực tiễn" do Dương Xuân Ngọc chủ biên, Nxb Chính trị quốc gia,
Hà Nội, 2000; "Hệ thống chính trị cấp cơ sở và dân chủ hóa đời sống xã
hội ở nông thôn miền núi, vùng dân tộc thiểu số các tỉnh miền núi phía
Bắc nước ta" do Nguyễn Quốc Phẩm chủ biên, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội, 2000; "Cộng đồng làng xã Việt Nam hiện nay" do Nguyễn Văn Sáu, Hồ
Văn Thông chủ biên, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2001...
Liên quan đến vấn đề này còn có luận văn thạc sĩ Triết học (chuyên
ngành CNCSKH) của các tác giả Nguyễn Minh Thi (Bảo vệ tại Học viện
Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, năm 2000), "Thực hiện quy chế dân chủ ở
cơ sở tại các vùng nông thôn miền núi của tỉnh Bắc Giang hiện nay",
luận văn tốt nghiệp cử nhân Đại học chính trị của tác giả Nguyễn Đăng
Tiến (Bảo vệ tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, năm 2000):
"Thực hiện dân chủ ở xã, phương, thị trấn nước ta hiện nay - thực trạng
và giải pháp".
Riêng ở Thành phố Vinh có các văn bản, chỉ thị của Thành ủy, Ủy ban
nhân dân thành phố Vinh về triển khai thực hiện quy chế dân chủ ở cơ
sở; các báo cáo đánh giá của Ban chỉ đạo thành ủy, của Ban chỉ đạo một
số phường, xã...
Như vậy, thời gian qua đã có một số sách, báo, bài viết của các tác giả
đề cập đến vấn đề thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở. Tuy nhiên, về việc
thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở trên địa bàn Thành phố Vinh, cho đến
nay chưa có công trình khoa học nào đề cập tới. Những tài liệu vừa nêu
trên sẽ giúp ích cho việc tham khảo, đối chứng trong nghiên cứu đề tài
của tác giả luận văn.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
- Mục đích:
Từ việc đánh giá quá trình thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở trên địa
bàn Thành phố Vinh, chỉ ra những vấn đề cần giải quyết để từ đó đề ra
một số giải pháp nhằm thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở trong sự
nghiệp đổi mới trên địa bàn đã nêu.
- Nhiệm vụ:
Để thực hiện mục đích đó, luận văn có nhiệm vụ:
+ Phân tích, làm rõ ý nghĩa của việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở
là mục tiêu, động lực của quá trình dân chủ hóa đời sống xã hội, đẩy
nhanh quá trình xây dựng thành phố giàu, mạnh.
+ Phân tích, đánh giá thực trạng quá trình thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở trên địa bàn thành phố Vinh.
+ Vạch ra những nguyên nhân làm hạn chế quá trình thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở trên địa bàn Thành phố Vinh.
+ Đề xuất những phương hướng, giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh việc thực
hiện quy chế dân chủ ở cơ sở trên địa bàn Thành phố Vinh hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu của luận văn là việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở trên địa bàn Thành phố Vinh.
- Phạm vi nghiên cứu
Với điều kiện cho phép, đề tài chỉ nghiên cứu việc thực hiện quy chế
dân chủ ở cơ sở xã, phường thuộc Thành phố Vinh trong 3 năm qua.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận
- Luận văn được thực hiện dựa trên cơ sở lý luận về dân chủ của chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các văn kiện của Đảng và Nhà
nước có liên quan đến đề tài, nhất là Chỉ thị 30CT/TW của Bộ Chính trị
và Nghị định 29 của Chính phủ. Đồng thời, người viết cũng kế thừa có
chọn lọc các công trình và các bài viết của các tác giả khác đã được
công bố.
Cơ sở thực tiễn:
Người viết đã tiến hành điều tra, nghiên cứu thực tiễn một số phường,
xã thuộc Thành phố Vinh trong quá trình thực hiện quy chế dân chủ 3 năm
qua đối chiếu so sánh với thực tiễn vấn đề chung trong phạm vi cả nước.
Phương pháp nghiên cứu
Vận dụng tổng hợp các phương pháp lôgích và lịch sử, so sánh và tổng
hợp, đồng thời có sử dụng phương pháp điều tra xã hội học để tiến hành
thực hiện luận văn.
6. Những đóng góp mới của luận văn
- Qua việc điều tra, nghiên cứu, phân tích quá trình thực hiện quy chế
dân chủ ở cơ sở trên địa bàn Thành phố Vinh, luận văn khái quát một số
kết quả bước đầu, chỉ ra những hạn chế và nguyên nhân của nó; đồng thời
đề xuất những phương hướng, giải pháp cụ thể nhằm tăng cường thực hiện
quy chế dân chủ phù hợp với điều kiện của địa bàn, phục vụ cho sự
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
- Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu giảng
dạy chuyên đề, đồng thời cũng là tài liệu tham khảo cho các cơ quan
chức năng trong việc phát huy quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng hệ
thống chính trị cơ sở vững mạnh trên địa bàn một thành phố của miền
Trung.



Để DOWNLOAD vui lòng đọc hướng dẫn tại: https://lop12n.forum-viet.com/t842-topic#1947